Bu Yazıda Neler Var?
Hemoroid, halk arasında basur ya da mayasıl olarak da bilinir. Makat çevresinde bulunan toplardamarların çeşitli nedenlerden dolayı genişleyerek şişmesi, ele gelmesi, sarkması, ağrı ve acı vermesi durumuna hemoroid adı verilir.
Basur iç ve dış basur olamak üzere ikiye ayrılır. Anüsün hemen dış kısmında görülen ağrılı şişlikler dış basur; rektum adı verilen kalın bağırsağın son kısmında bulunan şişlikler iç basur olarak adlandırılır.
Dış hemoroid hemen muayenede hemen teşhis edilebilir. Ancak iç hemoroidin tespiti için bazen kolonoskopi yöntemi gerekebilir.
Hemoroid Hastalığı Neden Olur?
Kimi zaman ise, genişlemiş damarların içinde kan pıhtılaşır ve şiddetli bir ağrı, şişlik ve kızarıklık oluşur.
Kimler Basur Hastalığına Daha Çok Yakalanır?
- Kabızlık durumunda aşırı ıkınma ihtiyacı duyulur. Bu durum makat bölgesindeki damarlarda basıncı artırarak şişmeye neden olur.
- Dışkılama sırasında şiddetli ıkınma, makat bölgesinde bulunan toplardamarlarda basıncı artırarak genişlemesine, şişmesine ve sarkmasına neden olur.
- Sert ya da taşlaşmış dışkı, ıkınma ihtiyacı doğurur. Bu da makat civarında bulunan damarlarda genişlemeye yol açar.
- Vajinal yoldan gerçekleşen zor doğumlar sırasında aşırı ıkınma soncu, makat içindeki damarlarda şişme ve sonuçta basur meydana gelir.
- Hareketsiz bir yaşam ve sürekli oturma, leğen boşluğu içindeki basıncı dolayısıyla makat toplardamarları içindeki basıncı artırarak hemoroide neden olur.
- Bağırsak kanseri dışkının geçişini engeller. Bu durum ıkınma ihtiyacına yol açar.
- Prostat büyümesi durumunda, kişiler idrar yapmakta zorlanır. İdrar yapabilmek için ıkınma ihtiyacı duyarlar. Bu da makat damarlarında genişlemeye neden olur.
- Kötü beslenme alışkanlığı (posalı lifli gıdaların tüketilmemesi) kabızlığa neden olur.
- Tuvalette uzun süre oturmak makat toplar damarları içindeki basıncın artmasına yol açar.
- Uzun süren ishal durumunda bağırsak hareketleri hızlanır. Bu durum damarların genişleyip sarkmasına neden olur.
- Çok uzun süre oturmak ya da ayakta kalmak, makatta bulunan toplardamarların içindeki basınçta artışa, bu da damar genişlemesine yol açar.
- Acı ve baharatlı gıda yeme alışkanlığı olanlarda, makat bölgesi damarlarındaki tahriş genişlemeye ve basura neden olabilir.
- Ata binmek ve bisiklet sürmek gibi bazı spor aktiviteleri sırasında doğrudan makat üzerine uygulanan basınç miktarı fazla olur. Bu durum bu bölgedeki damarlara da yansır.
- Şişmanlık (obezite) sonucu leğen boşluğu içindeki organlar ve kalın bağırsak üzerine binen yük artar. Bu durum makat damarlarının içinde basınç artışına neden olur.
- Hamilelik de yine leğen boşluğu içindeki organlar ve kalın bağırsak üzerine binen yükü artırır. Bu yük artışı makat damarlarının içinde basınç artışına ve basura neden olur.
- Zor doğum sırasında aşırı ıkınma olur. Aşırı ıkınma makat damarlarında genişlemenin önemli bir nedenidir.
Basur Belirtileri Nelerdir?
Aşağıdaki şikayetlerden biri ya da birkaçı varsa, hemoroidiniz olabilir. Mutlaka bir genel cerrahi, gastroentetoloji ya da proktoloji doktoruna muayene olun.
- Makat bölgesinde kaşıntı
- Makat ağrısı
- Makatta ele gelen şişlik
- Dışkılama sırasında kanama ve ağrı
- Dışkılama sırasında ağrı ya da yanma hissi
- Makat akıntısı
- Makatta ıslaklık hissi
- Dışkılama düzensizlikleri
Bu şikayetler aynı zamanda makat çatlağı (anal fissür), perianal fistül ve perianal abse gibi diğer makat hastalıklarında da görülebilir.
Homoroid Tanısı Nasıl Konur?
Hemoroidin tanısı yapılan makat (anüs) muayenesi ile konur. Muayene gözle ve elle yapılır. Makttan kanaması olan hastalara rektoskopi (rektumun içine bakılması) işlemi yapılmalıdır. Yine 40 yaş üstünde olup kabızlık şikayeti olan ve hemoroid saptanan tüm hastalarda mutlaka kolonoskopi (kalın bağırsakların içinin görülerek incelenmesi) yapılması gerekir. Bunun nedeni altta yatan bir kalın bağırsak kanserinin olma ihtimalidir. Çünkü bazen hemoroid tek başına kalın barsak kanserinin bir belirtisi de olabilir.
Hemoroidin Dereceleri Nelerdir?
Hemoroid (Basur) Nasıl Tedavi Edilir?
Hemoroid tedavisi genel cerrahi ya da gastroenteroloji bölümü doktorları tarafından yapılır. Hemoroid tedavisi için öncelikle altta yatan neden bulunup ortadan kaldırılmalıdır. Basur tedavisinde öncelikle bağırsak hareketlerinde kabızlık ya da ishal gibi bir düzensizlik varsa bu tedavi edilmelidir. İlaç tedavisi genellikle çok ilerlememiş olan 1 ve 2 derece basur tedavisinde uygulanır. Ancak basur ileri düzeyde ise ameliyat gerekir.
Basur tedavisinde kullanılan yöntemler;
Oturma Banyosu
Oturma banyosu adı verilen tedavi yönteminde, dışkılama sonrası içinde ılık su bulunan bir küvete 15-20 dakika oturulur. Küvetteki su içine dezenfektan bir madde de konulabilir. Oturma banyosu bitiminde makat kağıt bir havluyla kurulanır. Oturma banyosu, tedavi etme özelliğinden ziyade, daha çok hemoroidin verdiği rahatlık hissini gidermek amacıyla uygulanır. Oturma banyosu, hastanın şikayetlerine göre günde 3 kez uygulanabilir.
İlaç Tedavisi
Uzman bir doktor tarafından kesin basur tanısı konmadan kesinlikle herhangi bir krem ya da ilaç kullanılmamalıdır. İlaç tedavisi, daha çok 1. ve 2. evrede hemoroidlerin tedavisi için uygulanır. Kullanılan bazı ilaç ve kremler, kaşıntı, yanma ve ağrı gibi yakınmaları gidererek rahatlama sağlar ve uzun sürede şişen memelerin toparlanmasına yardımcı olur.
Hemoroid Ameliyatı
Özellikle ilerlemiş 3. ve 4 derece hemoroidlerde ilaç ile tedavi işe yaramaz. Bu hastalarda ameliyat gerekir. Ameliyat ya damar yumağının kesilerek çıkarılması ya da kesme ya da çıkarma olmadan, memelerin olması gereken noktaya taşınması şeklinde (De Longo Yöntemi) gerçekleştirilir.
Lazer Tedavisi
Ameliyat olmak istemeyen hastalarda tercih edilen bir yöntemdir. Lazer tedavisinde, Nd-yag lazer kullanılarak genişlemiş olan damarlar yakılarak dağlanır. Ameliyat genel anestezi altında yapılır. Ameliyat süresi ortalama 5-15 dakikadır. Ameliyat sonrası ağrının en az olduğu yöntemdir. İşe dönme süresi daha kısadır. Lazer tedavisi, üçüncü dereceye kadar olan tüm hemoroidlere uygulanabilir. Özellikle erken evrede olan ve kanama şikayetinin ön planda olduğu hemoroid hastalarına tavsiye edilir.
Hemoroid ile ilgili daha detaylı bilgi almak için hemoroid.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.
