Bu Yazıda Neler Var?
İdrar kaçırma, adından da anlaşılacağı üzere, bir kişinin farkına varmadan ya da elinde olmadan mesanesindeki idrarı tutamamasıdır. Yani kişinin idrar kesesindeki idrar, kişinin iradesi dışında kaçar. Eğer bu durum sürekli bir şekilde olursa, artık bir sorun olarak kabul edilir ve tedavi edilmesi gerekir. İdrar kaçırma, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Birçok kişide idrar kaçırma rahatsızlığı olduğu halde, bu durumu ifade etmekten utanırlar.
İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?
- Aşırı kilo
- İleri yaş
- Kabızlık
- Mesane iltihabı
- Mesane taşı
- Mesane kanseri
- Geçirilmiş ameliyatlara bağlı gelişen fistüller
- Radyasyon
- İnme (felç)
- Multipl skleroz (MS) hastalığı
- Parkinson hastalığı
- Senil demans (yaşlılığa bağlı bunama)
- Vajinal enfeksiyonlar
- Zor geçen doğumlar
- Menopoza bağlı olan hormon değişiklikleri
- Prostat büyümesi
- Şeker hastalığı
- Tansiyon ilaçları
- İdrar söktürücü ilaçlar
- Depresyon ilaçları
- Geçirilmiş prostat ameliyatı
İdrar Kaçırmanın Çeşitleri Nelerdir?
Stres Tipi İdrar Kaçırma
Mesanedeki idrarın mesanede kalmasını sağlayan ve sfinkter adı verilen büzük kasları bulunmaktadır. Grek bu kaslar gerekse, leğen (pelvis) boşluğunu döşeyen kaslar idrar kontrolünde önemli görevlere sahiptirler. Çeşitli nedenlerden dolayı bu kaslardaki zayıflama sonucu kişi idrarını kaçırabilir. Kişinin hapşırdığında, güldüğünde veya öksürdüğünde yani karın içi basıncın arttığı durumlarda idrar kaçırmasına stres tip idrar kaçırma adı verilir.
Stres tip idrar kaçırmaya neden olan durumlar arasında;
- Zor doğum
- Büyük bebek doğurma
- İleri yaşta anne olma
- Menopozla birlikte yaşlanma süreci
- Erkeklerde prostat kanseri ameliyatı
- Leğen kemiği kırıkları
- Amfizem ve kistik fibrozis gibi ciddi ve sürekli öksürüğe neden olan hastalıklar da stres tipi kaçırmaya neden olabilir.
Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma
Mesane kaslarında meydana gelen düzensiz kasılmalar sorucu ortaya çıkan idrar kaçırma durumudur. Kişi aniden idrar yapma ihtiyacı duyar. Bazen tuvalete yetişemeden idrarının kaçırabilir. Bu duruma sıkışma tipi idrar kaçırma adı verilir. Sıkışma tipi idrar kaçırmanın bazı nedenleri bulunmaktadır. Bunlar;
- Sistit
- Prostatit
- Mesane taşı
- İyi huylu prostat büyümesi
- Prostat kanseri tedavisi
- Multipl Skleroz, Parkinson gibi kas ve sinir sistemini etkileyen hastalıklar da sıkışma tipi idrar kaçırmaya neden olabilir.
Bazı kişilerde ise hem stres tipi hem de sıkışma tipi idrar kaçırma birlikte görülür.
Taşma Tipi İdrar Kaçırma
Bu durum dolu bir kovanın su kaçırması gibidir. Mesane tamamen idrar ile doludur. Mesane kasları artık yorgun düştüğü için kasılamaz bir haldedir. Kasılıp içindeki idrarı boşaltamaz. Kişi her idrara çıkışta mesane tam olarak boşalmaz ve kişi idrar kaçırır.
- Erkeklerde prostat büyümesi nedeniyle mesane çıkışının tıkanması
- Kadınlarda rahimin olması gerektiği yerden aşağıda bulunması
- Şeker hastalığı nedeniyle mesaneyi kontrol eden sinirlerin harabiyeti
- Omurilik yaralanmaları gibi mesaneyi yöneten sinir hücrelerinin zarar görmesi gibi nedenler taşma tipine neden olabilir.
İdrar Kaçırmada Kullanılan Tanı Yöntemleri Nelerdir?
- İdrar analizi (enfeksiyon, idrarda kan, taş gibi bulguların araştırılması)
- Kan testleri (diyanet gibi hastalıkların araştırılması)
- Ultrasonografi (mesane kapasitesine bakılması)
- Stress test (karın içi basıncı arttıran durumlarda kaçırma olup olmadığına bakılması)
- Ürodinamik test (mesane kaslarının çalışıp çalışmadığı, mesane hacminin belirlenmesi) gibi yöntemlerle tanısı ve tipi tespit edilir.
İdrar Kaçırma Nasıl Tedavi Edilir?
İlk olarak hangi tip olduğu belirlenmelidir. Belirlenen tipe göre uygulanan tedavi farklılık gösterebilir. Herkesi tedavi eden tek bir tedavi yöntemi yoktur. Öncelikle hayat tarzında bazı değişikliklere gidilmelidir. Alkol, asitli içecekler ve kafein tüketimini azaltmak idrar kaçırmanın şiddetini azaltabilmektedir. Bazı hastalarda ise kilo vermek ile idrar kaçırma sorunu aşılabilmektedir.
Daha sonra, mesane ve pelvik taban kas egzersizleri uygulanır. Pelvik taban egzersizleri olarak da bilinen Kegel egzersizleri, bölgede bulunan kasların sıkılması ve bırakılması esasına dayanır. Böylece egzersiz sırasında hangi kasın kasılmasının hastalıkta etkili olduğu anlaşılır. Bu egzersiz günde 200 kere yapılmalıdır. Gebelerde ise en az üç kez yapılmalıdır. Bu egzersiz sayesinde gülerken, öksürürken, hapşırırken kaçırma problemleri ortadan kaldırılır.
Tedavide bazı ilaçlar da kullanılır. Tedavisinde kullanılan başlıca ilaçlar, muskarinik reseptör antagonistleri, mirabegron ve östrojendir. Diğer ilaçlar arasında desmopressin ve duloksetin yer alır.
İlaç tedavisinden fayda görülmediğinde ise vajinal ya da karın yoluyla gerçekleştirilen ameliyat yöntemleri uygulanır. Bu tür ameliyatlardan sonra hasta 1 gün gibi kısa bir sürede taburcu olup günlük yaşamına dönebilir. Mesane boynu ile üretranın desteklenmesi esasına dayanan Sling (askı) ameliyatları en sık kullanılan ameliyat yöntemleri arasındadır. Bu ameliyat yaklaşık 15 dakika sürer. Hasta genel veya spinal anestezi altında iken uygulanır.
İdrar Kaçırmaya Hangi Bölüm Bakar?
İdrarını kaçıran kişinin gideceği bölüm, üroloji bölümüdür. Üroloji doktoru ya da ürolog, idrar kaçırmanın nedenini araştırır. Altta yatan nedene yönelik ilaç tedavisi ya da ameliyat tedavisi uygular.
İlgili Yazılar:
