Bu Yazıda Neler Var?
Mide kanseri, mide mukozasındaki hücrelerin kontrolsüz büyüme ve çoğalmasıyla, kötü huylu tümöre dönüşmesidir. Dünyada her yıl yaklaşık 800 bin kişi mide kanseri yüzünden hayatını kaybetmektedir.
Mide Kanseri Nedir?
Mide kanseri ya da mide tümörü, midenin içini döşeyen hücrelerden köken alan bir kanser türüdür. Kesin nedeni tam olarak bilinmese de, Helikobakter pilori adı verilen bir bakteriye bağlı gelişen gastrit, cinsiyet, genetik faktörler, sosyoekonomik duruma bağlı çevresel faktörler, beslenme alışkanlıkları gibi risk faktörleri sonucu oluştuğu düşünülmektedir.
Mide kanserinin en sık rastlanan türü mide adenokarsinom adı verilen kanser türüdür. Adenokarsinom, mide içini döşeyen silindirik epitel hücrelerden oluşmaktadır.
Kanser, midenin herhangi bir yerinden köken alabilir. Hastalığın belirtileri ve seçilev-cek olan tedavi seçenekleri, hastalığın başladığı yere göre değişmektedir. Hastalığın erken evrelerinde kanser, midenin iç yüzünü döşeyen mukoza adı verilen tabakada bulunur. Bu evrede hastalık belirti vermeyebilir. Kanser dokusu yavaş yavaş mukozadan dışa doğru diğer katmanlara ilerleme gösterir. Hastalığın yayıldığı katmana göre belirtiler değişiklik göstermektedir.
Mide Kanseri İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
- Cinsiyet (kadınlardan çok erkeklerde görülür)
- Yaş (50 yaş üstü riskli grubu oluşturur)
- Mide lenfoması
- Pernisiyoz Anemi (B12 eksikliğine bağlı görülen kansızlık)
- Menetrier hastalığı
- Aşırı kilolu (obez) olmak
- Beslenme şekli (yanlış beslenme alışkanlıkları)
- Erken yaşlarda yüksek karbonhidratlı yiyecekler tüketilmesi
- Fazla tuz tüketimi
- Füme ve tütsülenmiş balık tüketimi
- Nitrat ve nitritle ilgili besin tüketimi (kurutulmuş et vb.)
- Vitamin C, Vitamin E ve Beta-karoten eksikliği
- Genetik faktörler ( ailede mide kanserine yakalanan kişi ya da kişilerin olması)
- Daha önce mide ameliyatı geçirmek
- Mide iltihabı, Gastrit (Helikobakter pilori enfeksiyonu)
- Sigara ve alkol kullanımı
- Kronik atrofik gastrit hastalığı
- Etnik yapı (İspanyol, Afrikalı ve Pasifik Ada Asyalı yerlilerde daha sık görülür)
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması (immün yetersizliği)
Mide Kanserinin Belirtileri
- Sebepsiz kilo kaybı
- İştah kaybı
- Mide bölgesinde ağrı
- Daha çok göbekte, karında belli belirsiz sızı
- Mide ekşimesi
- Hazımsızlık
- Bulantı
- Yutma güçlüğü
- Kanlı veya kansız kusma
- Karında şişlik veya sıvı birikmesi
- Dışkıda kan görülmesi
Mide Kanserinin Çeşitleri Nelerdir?
En sık görülen kanser tipi mide adenokarsinomudur. Her 100 mide kanserinden 95’i adenokarsinomdur. Midedeki bez hücrelerinden köken alır. Midede bunun dışında stromal tümörler, lenfoma ve karsinoid tümörlere de çok nadir olarak rastlanır. Bu tümörlerin tedavisi adenokarsinom türü kanserlerden farklıdır.
Mide Kanserinde Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Mide kanseri erken dönemde nadiren belirti gösterir. Bu nedenle kanserin erken evrede teşhisi oldukça zordur. Mide kanseri belirtilerine sahip olan kişilerin doktora başvurarak teşhis ve tedavinin uygulanması gerekmektedir. Hiçbir belirti göstermeyen kişilerde kanser teşhisi için tarama testleri kullanılmaktadır.
Hasta doktora başvurduğunda doktor öncelikle tıbbi öyküsü ve belirtilerin ne sıklıkla görüldüğü, ne kadar sürdüğü gibi sorularla hasta hakkında bilgi toplamaktadır. Sonrasında hastayı muayene ederek karnında bir kitle olup olmadığını kontrol eder. Muayene sonrası midede bir problem olduğunu düşünürse mide bağırsak hastalıklarında uzman bir gastroenteroloji uzmanına yönlendirebilir.
Mide kanserinin hangi evrede olduğunu anlamak ve diğer organlara yayılımını tespit etmek için ileri testlere ihtiyaç duyulmaktadır. Öncelikle endoskopik inceleme ve biyopsi yapılmaktadır. Endoskopik inceleme ile mideye ağız yoluyla ucunda kamera olan bir boru gönderilir, midenin tüm bölümleri ayrıntılı olarak incelenir ve bu esnada lezyondan biyopsi alınır ve patolojik incelemeye gönderilir. Biyopsi ile %85 oranında doğru teşhis konulmaktadır.
Kanserin evreleri ve özelliklerini öğrenmek için en çok endoskopik ultrasonografi görüntüleme yöntemine başvurulmaktadır. Bu yöntem sayesinde mide ve çevresindeki dokular görüntülenir ve kanserin yayılım özelliği belirlenir.
Baryumlu özefagus-mide-duodenum grafisi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme de kullanılan yöntemler arasındadır.
Bilgisayarlı tomografi ile kanserin yeri, büyüklüğü ve varsa yakın organ metastazları incelenmektedir.
Laparoskopi ile genel anestezi altında mideye kamera ile bakılıp kanserin yayılıp yayılmadığı incelenmektedir.
Göğüs röntgeni ile akciğer tutulumu durumu saptanmaktadır.
Manyetik rezonans, kanser evrelemesinde, PET, kanser hücrelerinin yerini tespit etmede kullanılır. Böbreğe kanser sıçrayıp sıçramadığı ise böbrek ultrasonu ile görüntülenmektedir.
Mide Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Mide kanseri tedavisi, gastroenteroloji, medikal onkoloji, kanser cerrahisi ve radyasyon onkolojisi uzmanları tarafından yapılmaktadır. Hastalığın evresine göre tedavi planlanmaktadır.
0, 1, 2, 3 evreleri cerrahi için uygundur. Kanserin evresine göre midenin alınması işlemine gastrektomi denir. Bu ameliyat ile midede bulunan tümör ve yakınındaki lenf bezleri temizlenmektedir. Midenin tamamının alınması total gastrektomi, yaklaşık %80’inin alınması subtotal gastrektomi olarak adlandırılmaktadır. Uygulanacak cerrahi operasyon hastanın yaşına, sağlık durumuna, hastalığın evresine ve yayılımına göre değişmektedir. Hastalık çok ileri evrede olsa bile ameliyat yapılabilir ve böylece tümörün kanaması ve büyüyerek mideyi tıkaması önlenir. Buna palyatif cerrahi denir. Kanser çok erken evrede saptanırsa endoskopik olarak çıkarılmaktadır. Ameliyat laporoskopik ya da açık cerrahi şeklinde yapılabilir.
Bazı hastaların ameliyattan sonra beslenmede zorlanacağı düşünülerek bağırsağa tüp yerleştirilir. Böylece sıvı besinler direk bağırsağa iletilir. Ameliyat sonrası hastada kanama, pıhtı atması, yakındaki organların zarara uğraması gibi istenmeyen durumlar görülebilir. Mide bulantısı, mide ekşimesi, karın ağrısı ve ishal gibi şikayetler de oluşabilir. Ameliyattan sonra tokluk hissi erken oluşmaktadır ve hastalar yeterli kalori alamamaktadır. Bu yüzden sık sık ve küçük porsiyonlarla beslenmek gerekir. Ayrıca gastrektomi ameliyatından sonra yiyeceklerle alınan demirin ve B12 vitamininin emilimi sağlanamayacağı için vitaminlerin düzenli olarak enjeksiyon yoluyla alınması ya da vitamin ilaçları kullanımı gerekebilir.
Kanserin durumuna göre ameliyattan önce veya sonra kemoterapi tedavisi uygulanabilir. Tümörü küçültmek için ameliyat öncesi uygulanan kemoterapiye Neoadjuvan kemoterapi denir. Ameliyattan sonra kalan tüm kanser hücrelerini öldürmek için uygulanan kemoterapiye ise adjuvan kemoterapi denir. Ameliyatla tamamen çıkarılamayan kanserlerde kemoterapiye ek radyoterapi verilebilir. Kemoterapi mide bulantısı, kusma, iştah kaybı, saç dökülmesi, ishal, daha sık enfeksiyon, deri morlukları, yorgunluk ve nefes darlığı gibi yan etkiler oluşturabilir.
Mide kanseri tedavisinde direk kanser hücrelerini hedef alan ilaç tedavisi de uygulanabilir.
İmmünoterapi ile bağışıklık hücrelerinin kanser hücrelerini bulup yok etmesi sağlanır. Bu yöntemin bazı yan etkileri olmasına rağmen hastalarda olumlu sonuçlar gözlemlenmektedir.
İlgili Konular:
