Romatizma Nedir?

Romatizma bir grup hastalığa verilen genel bir isimdir. Bu hastalıklara romatizmal hastalık da denir. Romatizmal hastalıkların en sık görülen belirtileri, eklemlerde şişlik, sıcaklık ve ağrıdır.  Romatizma kelime olarak,  eklemlerde iltihaplı sıvı birikmesi anlamına gelir. Romatizmal hastalıklar kronik yani süreklilik gösteren hastalıklardır. Yani romatizmal hastalığı olan bir kişi, bu hastalık ile yaşamayı öğrenmelidir, çünkü hastalık sürekli ve düzenli olarak, doktor takibini ve ilaç kullanımını gerektirir.

Romatizma Belirtileri Nelerdir?

Romatizma belirtileri arasında eklemlerde ağrı, şişme, kızarıklık, kas güçsüzlüğü, kas ağrısı, sırt ağrısı, bel ağrısı,  deride sertlik, deri döküntüleri, tırnaklarda değişiklikler, göz yaşında azalma ve göz kuruluğu, ağız kuruluğu, gözlerde kızarıklık, görmede ani azalma, uzun süreli yüksek ateş, el parmaklarında solma, morarma ve ağrı, nefes darlığı, kuru öksürük, kanlı balgam gibi solunum sistemi ile ilgili belirtiler bulunmaktadır. Ayrıca sindirim sistemi şikayetleri, böbrek fonksiyonlarında azalma, felç, inme, bilinç değişiklikleri, damarlarda pıhtı oluşumu, nabız kaybı gibi belirtiler de görülebilir.

Artrit (Eklem İltihabı)

Artrit, eklem iltihabı anlamına gelir. Vücutta oynar eklemleri saran bir kapsül bulunur. Bu kapsülün iç yüzeyini kaplayan zar, eklemin hareketi sırasında kayganlığı sağlayan eklem sıvısını ürettir. Bu sıvı normalde az bir miktarda bulunur. Artrit durumunda ise eklem sıvısında artış olur. Artrit gelişen eklemde şişlik, sıcaklık artışı, ağrı, hareket kısıtlılığı ve kızarıklık olur.

Eklem Sertliği

Eklem sertliği, eklem hareketlerinin bir ya da birden fazla yöne doğuştan olan veya sonradan oluşan nedenlerle kısıtlanması demektir. Eklem sertliklerinin bir çok nedeni bulunmaktadır. Setlik doğuştan olabilir. Yaralanma, romatizmal hastalıklar, eklem kireçlenmesi, eklem iltihabı, kırık ya da çıkık gibi ekleme olan darbeler ve geçirilmiş ameliyatlar da eklem sertliğine neden olabilir.

Eklemde Şişme

Eklem içinde meydana gelen yangıya bağlı olarak eklemde şişlik görülür. Eklemde şişlik en sık osteoartrit, romatoid artrit ve bursit gibi hastalıklarda görülür.

Eklemde Hareket Kaybı

Bir eklemin stabilitesi yani sağlamlığı, kemik yapıya ve yumuşak dokulara bağlıdır. Bir eklemin hareket sınırı ne kadar fazla ise, o eklem sağlamlık için çevresindeki yumuşak doku desteğine o kadar çok ihtiyaç duyar. Bu yüzden yumuşak dokuyu tutan romatizmal hastalıklarda eklemlerde hareket kaybı görülür.

Eklemlerde Hareket Kısıtlığı

Bir eklemin hareket açıklığının derecesini, o eklemi çevreleyen yumuşak dokuların sağlamlığı, esnekliği ve eklem yapılarının şekli etkiler. Eklem hareket açıklığı genelde yaşa bağlı olarak azalır. Bu azalma, kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülür. Bir eklemin hareketinde meydana gelen kısıtlılık eklem kapsülüne ya da kapsül dışı nedenlere bağlı olabilir.

Kalça Ağrısı

Kalça eklemi tüm vücudun ağırlığını yüklenen büyük bir eklem olma özelliğini taşır. Kalça ağrısı eklemin kendisinden ya da komşu dokulardan, iç organlardan ve bel bölgesinden kaynaklanabilir.  Kalça ağrısına en sık neden olan romatizmal hastalıklardan biri iltihaplı eklem romatizması hastalığıdır.

Kas Ağrısı

Kaslar kemiklerle birlikte vücudunun hareketleri sağlayan ana yapılardır.  Kas ağrısı genellikle sızı şeklinde veya yanıcı tarzda hissedilir. Kas ağrılarının en sık görülen nedenleri arasında, yumuşak doku romatizması, kaslarda zorlanma  ve fibromyalji bulunmaktadır.

Romatizma Neden Olur?

Romatizmal hastalıkların kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak oluşumunda genetik faktörlerin, cinsiyet, çevresel faktörler ve yaşlanmanın etkili olduğu tahmin edilmektedir.  Eklem, kas, kemik ve bunları birbirine bağlayan bağlarda meydana gelen hasarlar romatizmal hastalıklara yol açabilmektedir.

Kaç Çeşit Romatizma Vardır? 

Romatizma, iltihaplı romatizma ve iltihaplı olmayan romatizma olmak üzere ikiye ayrılır.

İltihaplı romatizma,  mikroplara, bağışıklık sisteminin bozulmasına ve ürik asit gibi maddelerin eklemde yaptığı hasara bağlı olarak oluşur. Bu romatizma türünde ağrı genellikle çok şiddetlidir. Hemen hemen tüm organları tutabilir. Hastalık sadece yaşlılarda değil bebeklerde de görülebilir. İltihaplı romatizmanın belirtileri arasında; ellerde ve ayaklarda şişme, his kaybı, iştahsızlık, şişkinlik, deri altında şişlikler, uyku düzensizliği bulunmaktadır.

İltihaplı olmayan romatizma ise genellikle kaza ya da düşme sonucu ortaya çıkar. Eklemlerde aşınma, incelme ve kemik çıkıntısına neden olabilir.

Romatizma Nasıl Tedavi Edilir?

Bir çok romatizmal hastalığın tamamen iyileşmesi mümkün değildir. Ancak son yıllarda bazı yeni ilaçların kullanımı ile birlikte, romatizma tedavisinde önemli başarılar elde edilmiştir. Romatizmal hastalıklar zaman zaman alevlenir zaman zaman iyileşme gösterir. Bu yüzden hastalığın tedavisi,  sürekli bir doktor kontrolü gerektirir.

Romatizma tedavisinde asıl amaç, hastanın şikayetlerinin ortadan kaldırılması, hastalığın organları  tutmasının önlenmesi ve hastanın yaşam kalitesini en üst düzeyde tutmayı sağlamaktır.

Romatizmal hastalıkların tedavisi, başta romatoloji olmak üzere, fizik tedavi ve rehabilitasyon ve ortopedi ve travmatoloji bölümlerinin ilgi alanına girer.